Dwoistość hitleryzmu jest widoczna przy prostych zestawieniach; tradycja ? rewolucja, mistyka i religia ? poli­tyczne cele, stające się ideologią, spo­łeczeństwo panów ? strach i dyktatura. Te głębokie sprzeczności przejawiają się w każdym aspekcie funkcjonowania III Rzeszy. SS będące głównym filarem nazistowskiego terroru, były jedyną tak zideologizowaną, a zarazem skompliko­waną pod wieloma względami strukturą. Dzięki silnej, masowej propagandzie państwowej, w świadomości społecznej i szeroko rozumianej kulturze, do dnia dzisiejszego funkcjonuje obraz aryjskiego żołnierza, daleko odbiegający od ówcze­snej rzeczywistości. Elegancki blondyn o niebieskich oczach w nieskazitelnym mundurze to największy mit nazistowskiej propagandy. Faktycznie wojska III Rzeszy były najsilniej umiędzynarodowionymi formacjami walczącymi w II wojnie świa­towej. W obliczu militarnej i politycznej katastrofy naziści korzystali ze wszel­kich możliwych środków i sposobów, aby utrzymać swą pozycję na froncie. W przypadku esesmana najjaskrawszym dualizmem jest dualizm teoria ? praktyka, który to jak w żadnym innym przypadku dobitnie obnaża narodowy socjalizm, pozostawiając jedynie niesprawiedliwość i zbrodnię.

Mity nazizmu

Nazizm był tą ideologią, która wy­nosiła pokonane Niemcy ponad innych. Ze zwykłego tłumu, zbioru jednostek tworzył duchową jedność, dając im siłę i powód do wspólnego działania jako mocne, zdyscyplinowane i oparte na od­wiecznym uniwersalnym i niezbywalnym autorytecie państwo. Powstałe w latach dwudziestych i trzydziestych ubiegłego stulecia totalitarne poglądy na prawo i naród miały różne źródła i wywodziły się z różnych systemów teoretyczno-filo­zoficznych. Nazizm nawiązywał w swej doktrynie do idei romantycznych, har­monii oraz hierarchii społecznej, jak i kultury volkistowskiej1. W Niemczech nurty neopogańskie i starogermańskie oraz filozofia egzystencjalna i metafizyka miały silny wpływ na postrzeganie narodu i państwa.

Volkizm był nietypowym ruchem myślowym, łączył on bowiem wiejską mentalność i mistykę z pseudonauką i dys­kursem o nierówności ras. Protestancka myśl głosząca, że Bóg z góry skazuje pewnych ludzi na zbawienie, a innych na potępienie, została rozciągnięta na całe narody, odbierając tym samym niektórym prawo do samostanowienia, jak i negując ich kulturę uznawaną za wytwór rasy niż­szej, podrzędnej, która od samego swego początku i tak przeznaczona jest na ekster­minację zgodnie z Boskim prawem natury. Mistyka Volku, z początku apolityczna, bo traktująca o powrocie do wiejskiego życia, odrzuceniu zdobyczy technolo­gicznych i kontakcie z naturą, stała się pewnego rodzaju spoiwem dla doktryny nazistowskiej. Natura została utożsamiona z państwem, duch ludzki, będący częścią duszy świata, osiągający jedność z przy­rodą i kosmosem w odwiecznej harmonii stał się duchem Volku scalającym cały naród niemiecki, dając mu wyłączność na decydowanie o losach świata, którego jest niezbywalną częścią.

(?)