Moje pierwsze dni pośród Arabów były bardzo trudne. Przy każdej okazji byłem oszukiwany. Nie miało znaczenia czy to elegancki hotel, bank, taksówka. Na każdym kroku ktoś mnie próbował oszwabić. Bezczelnie, bezwstydnie, bez krępacji. I to najczęściej na bardzo drobne sumy. Trochę jakby dla sportu.

Zachwyt może człowieka ogarnąć nawet w sklepie. Duży sklep. Takie MAKRO. No i sobie łażę jak po muzeum. Oglądam supernowoczesne kosiarki do trawy, takie z kierownicą i pasami bezpieczeństwa. A obok tych mercedesów tratwowych stoją skromnie... żelazka z duszą! Nowiutkie! W życiu nie widziałem takich wcześniej, ale się zachwyciłem. I wzruszyłem. Nawet nie wiem, czemu.

Dziecko jest już na świecie. Młodzi rodzice pochyleni nad kołyską, patrzą na buzię malucha. Dopiero teraz uświadamiają sobie, że wszystko naprawdę się zaczyna. Póki dziecko żyło w łonie matki, cała uwaga skoncentrowana była na przygotowaniach do jego narodzin. Lęk, radość, mieszanina uczuć, mnóstwo przeczytanych podręczników, wysłuchiwane rady. Trochę tak, jakby na porodzie wszystko miało się zakończyć. A jest przecież odwrotnie. Dziecko prędzej czy później znajduje drogę na świat. Ale co potem? Co dalej z odpowiedzialnością za życie i losy ledwie narodzonego człowieka?

Polityka prorodzinna. Zmiany demograficzne. Lebensborn NSDAP prowadziło bardzo intensywną politykę prorodzinną. Państwo pomagało znaleźć mieszkanie, przyznawało dodatki rodzinne, pożyczki małżeńskie i zasiłki rodzinne oraz ulgi podatkowe. Nowożeńcy otrzymywali 1000 marek kredytu w bonach towarowych, i na każde kolejne dziecko 250 marek kredytu. Sto rat kredytu było oprocentowanych: 3% ? gdy pracowali oboje rodzice, 1% ? gdy pracował tylko mężczyzna. Za każde dziecko redukowano 250 marek długu. Kredyt otrzymywał mężczyzna, gdy przyniósł od ginekologa zaświadczenie o płodności swojej i żony. Wymóg ten prowadził do częstej rezygnacji z ubiegania się o kredyt, bo procedura uzyskanie świadectwa groziła sterylizacją w przypadku "niewartościowych rasowo", czego powszechnie się bano. Rodzice otrzymywali podstawowy, jednorazowy zasiłek rodzinny 100 marek na każde dziecko w rodzinie z czwórką dzieci (jeśli dzieci nie ukończyły 16 lat), także stały dodatek co miesiąc w wysokości 10 marek na trzecie dziecko i 20…

Liberalizm gospodarczy Liberalne państwo powinno zapewnić jednostkom i firmom stabilne ramy prawne "funkcjonowania mechanizmów rynkowych w warunkach wolnej konkurencji"1, które przyczynią się do szybkiego rozwoju gospodarczego i tym samym dobrobytu całego społeczeństwa. Obowiązkiem państwa jest ustalenie "reguł gry" i zapewnienie ich przestrzegania: "liberalizm (...) kładzie nacisk na niezbędność istnienia starannie przemyślanych ram prawnych, po to, by konkurencja dawała korzystne rezultaty"2.

Nadzór i kontrola Jak poucza nas historia, zniesienie własności prywatnej i powszechna kolektywizacja mogą zostać przeprowadzone bardzo szybko: wystarczy jeśli dekret o kolektywizacji zatkniemy na lufie kałasznikowa. Większym problemem jest natomiast utrzymanie tej idealnej wspólnoty przez dłuższy czas. Ludzie, nawet jeśli z początku ze śpiewem na ustach budowali ziemski raj, prędzej czy później zaczynają tracić zapał, nęka ich nuda bądź zmęczenie, szukają nowych rozrywek i przyjemności, przez co niebezpiecznie zaczynają odbiegać od modelu idealnego obywatela. Przywiązują się do drobnych przedmiotów, do dzieci, do krewnych, do mieszkań, ukrywają przed kolektywem swoje myśli i pragnienia, a co najgorsze, swoje prywatne dobro zaczynają stawiać przed dobrem wspólnoty. Wszystko to jednak nie jest w stanie zniechęcić budowniczego lepszego świata do kontynuowania swojego dzieła. Nad społecznym chaosem można zapanować, wystarczy tylko odpowiednia liczba nadzorców, dobra organizacja, kontrola i już ustrój pracuje jak doskonała maszyna parowa.

Tym razem na pytania redakcji odpowiada Janusz Korwin-Mikke.

  W "Międzynarodowym Przeglądzie Politycznym" (nr 5) Marian L. Tupy, pracownik republikańskiego think-tanku Cato Institute, udziela wstępującym do Wspólnoty Europejskiej krajom Europy Środkowej i Wschodniej (CEEC) porad na temat polityki, którą powinny one przyjąć po akcesji.

W lutowym wydaniu "Opcji" można było zapoznać się z ciekawym artykułem Mateusza Machaja nt. mitów podatku liniowego. Autor jak zwykle przedstawia całą rzecz prosto, ilustrując ją konkretnymi przykładami. Jest to wielka zaleta w czasach, gdy większość tekstów z dziedziny nauk społecznych pisana jest żargonem, po którym można sądzić, że nawet ich autorzy nie za bardzo już wiedzą, co mieli na myśli. Ta prostota przekazu ułatwia merytoryczną dyskusję, do której autor zresztą zachęca. Ośmielony tą zachętą, pozwalam sobie przedstawić kilka uwag, po części uzupełniając, a po części podejmując polemikę z tezami wspomnianego artykułu.